Zakład Ubezpieczeń Społecznych, znany jako ZUS, jest instytucją, która ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Prawidłowe opłacanie składek do ZUS jest jednym z najważniejszych obowiązków osób prowadzących działalność gospodarczą. W tej perspektywie ważnym aspektem są zasady dotyczące przedawnienia należności z tytułu składek ZUS.
Czym są składki ZUS?
Składki ZUS to obowiązkowe opłaty, które muszą być uiszczane przez przedsiębiorców, osoby samozatrudnione oraz pracodawców za siebie i swoich pracowników. Te opłaty są przeznaczone na finansowanie różnych rodzajów ubezpieczeń społecznych, takich jak ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, a także ubezpieczenie zdrowotne.
Należności z tytułu składek ZUS są kluczowym elementem budżetu państwa, umożliwiającym realizację wielu istotnych celów społecznych. Opóźnienia w płaceniu składek ZUS mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak naliczanie odsetek, kary grzywny, a nawet wpis do baz informacji gospodarczej.
Czym jest przedawnienie?
Przedawnienie to pojęcie prawne, które w skrócie oznacza utratę możliwości dochodzenia roszczeń po upływie określonego czasu. Jeżeli upłynie czas określony dla danego zobowiązania jako termin przedawnienia, wierzyciel (w tym przypadku ZUS) nie ma już prawa dochodzić zapłaty długu od dłużnika.
Przedawnienie składek ZUS – na czym polega?
Przedawnienie składek ZUS polega na tym, że po upływie określonego prawnie okresu, dłużnik ma prawo odmówić zapłaty zaległych składek, podnosząc zarzut przedawnienia. Kluczowe jest jednak to, że przedawnienie nie następuje samoistnie – dłużnik musi aktywnie podnieść zarzut przedawnienia.
Po ilu latach następuje przedawnienie składek ZUS?
Przedawnienie składek ZUS następuje po upływie 5 lat. Ten okres liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności składek.
Przykładowo, jeżeli składka ZUS była wymagalna 15 stycznia 2023 roku, to bieg przedawnienia rozpoczyna się od końca 2023 roku i kończy na koniec 2028 roku.
Czym jest przerwanie biegu przedawnienia składek ZUS?
Jednakże, warto pamiętać, że bieg przedawnienia może ulec przerwaniu. Wówczas upływający dotychczas termin przedawnienia zaczyna biec na nowo. Przerwanie biegu przedawnienia może nastąpić na skutek różnych działań, takich jak:
- Uznanie długu przez dłużnika – np. kiedy dłużnik w sposób bezpośredni lub pośredni przyznaje się do istnienia długu (może to nastąpić na przykład poprzez wpłatę części długu czy też prośbę o rozłożenie długu na raty).
- Wszczęcie postępowania egzekucyjnego – np. kiedy ZUS rozpoczyna czynności mające na celu odzyskanie długu.
- Wszczęcie postępowania karnego w związku z uchylaniem się od zapłaty składek.
Po wystąpieniu któregokolwiek z tych zdarzeń, bieg przedawnienia zaczyna się na nowo. To oznacza, że jeżeli na przykład dłużnik uznał swój dług na 4. roku biegu przedawnienia, to od tego momentu zaczyna biec nowy, 5-letni okres przedawnienia. Jednakże, dla przerwania biegu przedawnienia konieczne jest, aby dłużnik otrzymał oficjalne powiadomienie o tych działaniach.
Odwołanie od decyzji ZUS – czy jest możliwe?
W sytuacji, gdy ZUS domaga się uiszczenia należności za zaległe składki za okresy wcześniejsze niż 5 lat, to – o ile bieg przedawnienia nie został zawieszony lub przerwany – płatnik ma prawo odwołać się od roszczenia. Odwołanie od decyzji ZUS należy skierować do właściwego sądu rejonowego w terminie 30 dni od dnia otrzymania decyzji, podnosząc zarzut przedawnienia roszczenia.
